Zoals gezegd en te zien in het youtube-filmpje van de presentatie was Samsom zeer lovend over het boek. Ik was al bijna begonnen aan het uittypen van zijn verhaal, maar een oplettende lezer van climategate.nl ontdekte de presentatie op de Facebook-pagina van Samsom. Omdat niet iedereen een Facebook-account heeft hieronder de integrale tekst.

Deze opmerking kon ik wel waarderen :) : “Maar wie het boek goed leest ziet een intelligente en minutieuze analyse van de klimaattheorieën waarin werkelijk iedere zwakke plek ragfijn en onderbouwd wordt blootgelegd.”

Diederik Samsom
Ontvangt boek Marcel Crok: “De staat van het Klimaat”

door Diederik Samsom op dinsdag 16 november 2010 om 0:14
Vanmiddag mocht ik het boek van Marcel Crok, “De Staat van het Klimaat” in onvangst nemen. Het is een zeer kritische beschouwing van de klimaatwetenschap en van de manier waarop de politiek ermee omgaat. hieronder mijn toespraak bij de boekpresentatie:

Beste Marcel, Geachte aanwezigen,

Allereerst van harte gefeliciteerd met dit mooie boek. Ik strek die felicitatie ook meteen uit naar je partner Janneke en naar je kinderen. De ervaring leert dat je de meeste schrijvers vooral moet feliciteren met het boek zelf maar dat het gezin met name de felicitaties verdient met het feit dat het boek nu eindelijk af is en er een einde is gekomen aan de maandenlange soms jarenlange kwelling die we ‘een boek schrijven’ noemen. Jouw passie voor het onderwerp kennend en de doorwrochte inhoud van het boek gelezen hebbend, ga ik er voetstoots vanuit dat dit bij jullie thuis niet anders was. Gefeliciteerd dus, hij komt weer thuis.

Dames en heren, aan mij de eer om dit boek in ontvangst te nemen. Ik heb eerlijk gezegd geen idee waar ik dat aan verdien. Ik weet wel waarom ik graag op de uitnodiging in ben gegaan. De oorsprong daarvan ligt in een mooi gesprek dat ik met Marcel had in het Starbucks restaurant van station Leiden. Marcel had me gevraagd om me te mogen interviewen – ik begrijp nu dat dat voor dit boek was – maar in plaats van een interview van hem met mij, werd het een interview van mij met hem. Het was in de nasleep van de ophef rondom de fouten in het IPCC rapport en ik wilde graag van Marcel weten wat zijn ideeën waren over het verbeteren van het IPCC. Ik verwachte eigenlijk de gebruikelijke litanie over het IPCC, doorspekt met allesomvattende complottheorieën en een grenzeloos wantrouwen in het instituut. Maar ik kreeg een afgewogen kritisch verhaal over het functioneren van het IPCC, doorspekt met goede suggesties voor verbeteringen van een man die een grenzeloos vertrouwen in de kracht van goede wetenschap aan de dag legde. Ja, wie oppervlakkig kijkt deelt Crok in in het kamp der fanatieke redeloze sceptici, maar wie goed luistert hoort een betrokken wetenschapsjournalist.

Dit boek volgt hetzelfde patroon. Wie alleen de hoofdstukindeling doorneemt ziet de klassieke zestraps ontkennersredenering: de aarde warmt niet op (hoofdstuk 2), en als ie toch opwarmt is dat helemaal niet uniek (hoofdstuk 3), en als het dan toch uniek is komt het niet door CO2 (hoofdstuk 4). En als het dan toch door CO2 komt, komt het zeker niet door de menselijke CO2 (Hoofdstuk 5) en – als klap op de vuurpijl van de redenering – die opwarming is misschien wel door ons veroorzaakt, maar is helemaal niet erg (hoofdstuk 6). Je waant je even op een rabiaat klimaatblog.

Maar wie het boek goed leest ziet een intelligente en minutieuze analyse van de klimaattheorieën waarin werkelijk iedere zwakke plek ragfijn en onderbouwd wordt blootgelegd. Marcel weet daarbij goed onzinnige redeneringen van zinnige wetenschap te scheiden. En ja, hij benadrukt wel heel erg de ándere kant van het verhaal en haalt nogal eenzijdig de studies aan die vraagtekens zetten bij stellingen van het IPCC. Crok geeft daarmee geen gebalanceerd verhaal. Dat klopt. Maar de waarde van dit boek ligt ook ergens anders: Marcel Crok doet datgene wat hij vindt dat het IPCC heeft nagelaten. Een beetje zoals het gedachte-experiment dat hij zelf in het boek beschrijft: stel dat niet alleen Jones en Trenberth het hoofdstuk over temperatuur mogen schrijven, maar ook Pielke en Christy. En stel dat Briffa en Overpeck samen met McIntyre en McKitrick samen over de hockeystick mogen schrijven. Croks boek is feitelijk een aanloopje naar dat experiment. En alleen al daarom waardevol.

Wat daaruit komt valt niet te voorspellen, al denk ik dat de stellingen van het IPCC sterker staan dan Marcel vermoedt, maar daarover discussiëren we ongetwijfeld verder.

Het boek is echter niet alleen een wetenschappelijke verhandeling, het gaat ook – of misschien wel vooral – over de relatie tussen wetenschap en maatschappij, of – voor mij indringender – over de relatie tussen wetenschap en politiek. Over de vraag hoe politiek moet omgaan met wetenschappelijke onzekerheden.

En ook daar is een gedachte-experiment mogelijk, waar ik bij het lezen van het boek aan moest denken. Als ik mijn publiek moet uitleggen wat mij als politicus drijft vertel ik wel eens over die ene dag. Ik weet niet wanneer die dag komt, ik weet alleen dát ie komt. Het is de dag dat mijn dochter van 8 jaar oud dit rapport, het Millennium Assesment, in de boekenkast van hun oude vader vinden. Dit rapport is IPCC+ zeg maar. Ze zwaait het in mijn gezicht en zegt: “Zeg Pap, in 2010 hé, toen wisten jullie dat energievoorraden uitgeput raakten, het klimaat opwarmde, oerbossen verdwenen, koraalriffen verbleekten. Dat waren allemaal problemen die toen in 2010 al duidelijk waren en die niet alleen jullie, maar ook mijn toekomst bedreigden. Vertel me eens, wat deden jullie toen?”

Maar als ik me nu eens voorstel dat ze niet met Het Millenium Ecosystem Assesment in haar handen staat, maar met het boek van Marcel Crok. Dat ze vraagt: dus jullie wisten dat het maar de vraag was of de aarde zo snel zou opwarmen? Dat het maar de vraag was of menselijke CO2 uitstoot daar de oorzaak van was? En toch namen jullie allerlei verstrekkende maatregelen, die achteraf helemaal niet nodig waren.

Het antwoord dat je op die dag aan je kinderen, aan hun hele generatie wil geven, bepaalt je politiek handelen van nu. Richard de Mos is zo bevreesd dat hij zijn kinderen moet antwoorden dat ie misschien voor niks belastinggeld heeft uitgegeven dat ie er nu voor kiest dat niet te doen. En ik wil mijn kinderen niet onder ogen komen met het verhaal dat ik wel had kunnen handelen maar het niet deed. Daar zit het verschil. Niet in de feiten, maar in de manier waarop we die vertalen in handelen.

Marcel geeft in het boek niet prijs welk antwoord hij aan zijn kinderen wil geven – al heb ik wel een vermoeden – want dat is zijn punt niet. Hij stelt expliciet dat het de vrijheid of zelfs de opdracht is aan de politiek om van mening te verschillen over het antwoord dat wij graag aan onze kinderen willen geven. Hij keert zich tegen de zorgelijke ontwikkeling dat dat antwoord niet alleen ons politieke handelen van nu bepaalt, maar ook voor politieke inmenging in de wetenschap zorgt. Dat is uit den boze. En dat ben ik volledig met hem eens.

Dit boek is dus meer dan een samenvatting van alle zinnige scepsis over de klimaatmodellen. Het is uiteindelijk ook een hartenkreet van een betrokken wetenschapsjournalist die zich zorgen maakt over wat politieke belangen met de wetenschap doen. Helder verwoord en indringend gebracht. Ik weet niet over er een opvolger bestaat van de Glazen Griffioen. Maar als die er is, zou ik Marcel er zeker voor nomineren.

0 0 stemmen
Artikel waardering